Dissosiyatif Kişlik Bozukluğu, karmaşık ve çok yönlü bir psikiyatrik durumdur. Çocukluk çağı travmalarının bir sonucu olarak gelişen bu bozukluk, bireyin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler. DKB’nin tedavisi, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve uzun süreli bir tedavi süreci gerektirir. Erken tanı ve uygun tedavi ile bireylerin yaşamlarına yeniden kavuşmaları mümkündür. Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (DKB), bireyin birden fazla, birbirinden farklı kimlik veya kişilik durumuna sahip olduğu karmaşık bir psikiyatrik durumdur. Bu durum, genellikle şiddetli çocukluk travmaları, özellikle de istismar gibi deneyimlerin bir sonucu olarak gelişir. DKB, bireyin zihinsel olarak travmatik olaydan korunma çabası olarak değerlendirilir ve psikolojik bir savunma mekanizması olarak işlev görür. Bu makalede, DKB’nin temel belirtileri,etiyolojisi ve tedavi yaklaşımları incelenecektir. DKB’nin Temel BelirtileriDKB, belirgin ve karakteristik bir klinik tablo sunar.
En sık görülen belirtiler şunlardır:
– Alter Kimlikler: Bireyin farklı kişilikleri veya kimlikleri, kendine özgü düşünce biçimleri, davranışlar, duygular ve hatta fizyolojik tepkiler sergiler. Bu alter kimlikler
arasında geçişler, bireyin bilinç, hafıza ve kimlik bütünlüğünü bozar.
– İç Sesler: Alter kimlikler arasındaki iletişim, bireyin iç sesler duymasına neden olur. Bu içsel konuşmalar, bireyin zihinsel deneyimlerinin karmaşık ve çelişkili bir hal almasına yol açar.
– Hızlı Duygusal Değişimler: Alter kimlikler arasında geçişler, bireyin duygusal durumunda ani ve belirgin değişimlere yol açar. Bu durum, bireyin çevresi tarafından anlaşılması zor ve tuhaf olarak değerlendirilebilecek duygusal iniş çıkışlara neden
olur.
– Hafıza Bozuklukları: Birey, belirli zaman dilimlerine ait olayları hatırlamakta güçlük çeker. Bu durum, alter kimliklerin deneyimlerinin birbirinden bağımsız olması ve ana kimliğin bu deneyimlere erişiminin sınırlı olmasıyla açıklanabilir.
Etiyoloji
DKB’nin en önemli risk faktörü, çocukluk çağı travmalarıdır. Özellikle fiziksel, cinsel veya duygusal istismar gibi şiddetli travmatik deneyimler, DKB’nin gelişimi için önemli bir zemin oluşturur. Çocukluk döneminde yaşanan travmalar, bireyin kendini korumak için farklı kişilikler geliştirerek travmatik deneyimleri zihninden uzaklaştırma çabasına girmesine neden olur.
Tedavi Yaklaşımları
DKB’nin tedavisi, karmaşık ve uzun süreli bir süreçtir. Tedavi planı, bireyin yaşına, semptomlarının şiddetine ve eşlik eden diğer psikiyatrik bozukluklara göre kişiselleştirilmelidir.
APA-American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edition (DSM-5). American Psychiatric Association
Gleaves, D.H. (1996). Dissosiyatif kimlik bozukluğunun sosyobilişsel modeli: Kanıtların yeniden incelenmesi. Psikolojik Bülten, 120(1), 42–59. https://doi.org/
10.1037/0033-2909.120.1.42
